Onlangs bracht de Raad voor Cultuur, het wettelijke adviesorgaan van regering en parlement, een agenda voor herstel en transitie na corona uit.
In 23 pagina’s gaat men langs de voornaamste knelpunten voor de opstart van onze sector. Een belangrijk document met essentiële aandachtspunten om een gezonde doorstart te maken zonder de reeds gemaakte afspraken over fair practice en diversiteit uit het oog te verliezen. Het hele rapport vind je hiernaast (onder voor mobiele bezoekers). We lichten wat belangrijke thema’s uit het advies toe.
nu doorpakken op fair practice
Je zou bijna vergeten dat de sector had afgesproken om in 2020 enorme stappen te zetten op het gebied van fair practice, diversiteit en inclusie. De Raad voor Cultuur signaleert in de doorstart een tegenstrijdig belang die negatieve gevolgen kan hebben voor de implementatie van deze gedragscodes:
“Er moet voor worden gewaakt dat dit niet ook ten koste gaat van inspanningen op het gebied van fair practice, diversiteit en inclusie. Dat vraagt om een coulant beleid ten aanzien van kwantitatieve prestaties, maar een actief beleid ter bevordering van fair practice, diversiteit en inclusie.”
Kunstenbond ziet dit ook gebeuren. Direct bij aanvang van de eerste evenementen staan artiesten alweer gratis op te treden. In optreedovereenkomsten staan bepalingen over halvering van de uitkoopsom als er niet genoeg kaarten verkocht mogen worden. Iedereen wil zo graag weer aan het werk dat men vergeet goed voor zichzelf te zorgen en de toekomst van werk in de sector te waarborgen.
zzp’ers staan met lege handen
De positie van de zzp’er was al ver voor corona zorgelijk. Mensen worden structureel onderbetaald en de declarabele uren zijn meestal niet toereikend. Kunstenbond maakt zich al jaren hard voor collectief onderhandelen en zorgde al voor diverse doorbraken op het gebied van collectief onderhandelen voor zzp’ers. Dat moet ervoor zorgen dat zzp’ers samen sterker kunnen staan in hun strijd om betere arbeidsvoorwaarden.
Corona heeft de kwetsbare positie pijnlijk blootgelegd. En de steunmaatregelen bleken niet toereikend en hebben de kloof tussen freelancers en werknemers vergroot. Dit concludeert ook de Raad voor Cultuur:
“De steun is niet evenredig terechtgekomen op de plekken waar de nood het hoogst was. Dit was met name nadelig voor zzp’ers, vrije producenten en lokale culturele instellingen.”
Met verschillende wapenfeiten en mogelijke oplossingen probeerde de Kunstenbond en de Creatieve Coalitie aandacht te vestigen op de positie van zzp’ers en freelancers in de coronacrisis. Nu het wettelijke advies orgaan van het parlement hier nog een schep boven op doet moet de boodschap echt wel landen.
Sector veel breder dan allleen de BIS
Wat sommige mensen, inclusief onze minister, lijken te vergeten is dat cultuur door veel meer mensen gemaakt wordt dan het deel dat door het rijk gesubsidieerd wordt. Bij een omzet van miljarden euro’s in de sector steekt de paar honderd miljoen euro Rijkssubsidie schraal af. Gemiste publieksinkomsten door corona werden geschat op 4,5 miljard euro. 900 miljoen euro staatssteun werd vrijgemaakt voor de sector, een groot deel daarvan ligt op de plank bij instellingen in de basisinfrastructuur.
Volgens de Raad voor Cultuur ligt de oplossing voor de basisinfrastructuur in een andere hoek dan die voor het grote andere deel van de sector. Er wordt ook aandacht besteed aan geografische spreiding van cultuuraanbod.
Onderzoek Boekman Stichting
Deze maand presenteerde de Boekmand Stichting met het rapport ‘Ongelijk getroffen, ongelijk gesteund’ bevindingen over de ongelijke verdeling van staatssteun binnen de sector. Ook hieruit blijkt dat freelancers en zzp’ers en ondernemingen buiten het Rijkssubsidie stelsel onevenredig hard zijn getroffen.
In het rapport staan ook de cijfers waaruit blijkt dat er veel noodsteun wordt opgepot door BIS instellingen.
