Met alleen geld komen we er niet
De staatssecretaris constateert terecht dat veel mensen in onze sector door de coronacrisis financieel verzwakt zijn en komt met verschillende plannen om deze groep tegemoet te komen. De plannen betreffen onder andere een pilot voor tegemoetkoming in de premie voor arbeidsongeschiktheid of pensioen. Helaas hebben de structurele pijlers – eerlijke betaling, eerlijke contracten en meer zekerheid voor cultuurmakers en –werkers – nog steeds te weinig prioriteit. Met pilots lossen we het verlies van buffers, geleden vermogensschade en de structureel ongelijkwaardige onderhandelingspositie van werkenden in onze sector namelijk niet op. De restschade van de coronacrisis, die in de sector nog steeds doorwerkt, kan niet alleen worden opgelost met meer geld. Meer budget voor producties creëert bijvoorbeeld misschien werkgelegenheid voor technici en decorbouwers, maar deze specialisten zijn na jaren van afwisselende onzekerheid en beroepsverbod in groten getale de sector ontvlucht. De werkdruk voor overgebleven technici is daardoor al onhoudbaar groot. Daarnaast is tijdens de verdeling van de coronasteun al gebleken dat geld voor producenten niet automatisch resulteert in een eerlijk inkomen voor zzp’ers; hiervoor is het essentieel dat er vooraf goede, aanvullende afspraken worden gemaakt. Lees daarover ook dit artikel in NRC, met uitleg van Kunstenbond-belangenbehartiger Peter van den Bunder, waarin de bestemming van het cultuurgeld onder de loep wordt genomen.
Maak van eerlijke inkomens topprioriteit
Wat moet het ministerie dan doen? Allereerst moet zij zorgen dat vakspecialisten willen terugkeren door de arbeidsmarkt in de culturele en creatieve sector weer aantrekkelijk te maken voor werkenden. Dat houdt in dat er vol moet worden ingezet op fair practice: eerlijke beloning, eerlijke contracten, meer zekerheid en sociale veiligheid. Het uitstellen van de nieuwe cultuurnota valt niet te rijmen met prioriteit geven aan fair practice en fair pay. Daarnaast is een compensatie van coronaverliezen onontbeerlijk om de hoofden van vele zzp’ers in de sector boven water te houden.
Arbeidsproblematiek samen met SZW aangepakt
De problemen op de arbeidsmarkt zijn in meer sectoren voelbaar. Daarom wil Uslu in haar aanpak samen optrekken met Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). De Kunstenbond is zeer positief over het feit dat de staatssecretaris dit op eigen initiatief in haar plannen opneemt. Van oudsher worden structurele oplossingen voor de arbeidsmarkt namelijk doorgeschoven naar sociale zaken, die vervolgens weer terugverwijzen naar OCW. Zo blijft actie uit en vallen de werkenden uit de sector tussen wal en schip. Dat terwijl in de cultuursector zo’n 70% van de mensen flexibel werkt en flexibele arbeid structureel wordt onderbetaald. Nieuw arbeidsmarktbeleid kan alleen werken als het in de culturele en creatieve sector ook werkt. De staatssecretaris heeft dus de lakmoesproef voor het beleid van minister Van Gennip in handen.
Aandacht voor jongeren en startende makers
De Kunstenbond is zeer te spreken over de speciale aandacht voor jongeren, MBO’ers en andere afstudeerders die de sector in zijn gestroomd in pandemietijd. Het is algemeen bekend dat jongeren erg zwaar getroffen zijn door alle coronabeperkingen. Als je op de culturele arbeidsmarkt moest beginnen in tijden van een beroepsverbod, dan is dat een valse start geweest.
Rust en ruimte voor makers en werkenden in nieuw bestel
Staatssecretaris Uslu gaat kijken naar mogelijkheden om de sector de komende periode meer rust en ruimte te geven en komt hier in een aparte brief op terug. De vraag is echter wíe ze meer rust en ruimte wil geven. Dat zouden dan de werkenden moeten zijn, die na jaren van stress en onzekerheid wel toe zijn aan wat rust en een ruimere betaling. Wij roepen de staatssecretaris dan ook op om op hier scherp op te zijn. Een eventuele verlenging van de lopende cultuurnotaperiode betekent verlenging van de bestaande structuur, het bestaande aanbod en de bestaande, unfaire praktijk. Het betekent waarschijnlijk het nog verder vooruitschuiven van implementatie van fair practice, minder nieuwe mogelijkheden voor jongeren en minder innovatie voor de sector. Alle urgente punten voor een nieuw stelsel zijn bekend. Laten we ze niet meer vooruitschuiven.
Word ook lid van de Kunstenbond!
Kunstenbond is dé vakbond voor iedereen die werkzaam is in de culturele en creatieve sector.
Of je nou zzp’er bent of in loondienst. Autonoom kunstenaar of dienstverlener. Wij komen voor je op!
- Wij bieden je juridische hulp.
- Wij behartigen jouw belangen in de politiek.
- We springen voor jou in de bres bij werk- en opdrachtgevers.
- Wij sluiten jouw cao af en jij bepaalt mee.
- Je kunt bij ons terecht met al je vragen over werk en inkomen.
- Je krijgt korting op heel veel verzekeringen.
- Je laat bij ons je contracten screenen.
- Maak gebruik van onze voorbeeldcontracten, subsidiechecklist, incassobrieven, en veel meer.
Samen staan we sterker!