Nu de leden van alle bonden hebben ingestemd met het pensioenakoord, is het aan de politiek om de plannen verder uit te werken. Kunstenbondleden mochten ook stemmen en dat maakte veel los. Vooral de zzp’ers onder hen maakten zich ernstige zorgen om de verplichtstelling van een arbeidsongeschikheidsverzekering, die tussen de regels door het akkoord in leek gefietst. We hebben de meest gestelde vragen over dit onderwerp, met de antwoorden, hier op een rijtje gezet.
Veel concreets over de invulling van de verplichtstelling van een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) staat niet in het akkoord, dus ook na het lezen van de onderstaande opsomming blijven er vragen bestaan. Sommige zorgen kunnen we echter wel wegnemen door wat achtergrondkennis te delen.
Ik heb mijn inkomsten bij eventuele arbeidsongeschiktheid al anders geregeld, is dat nu verspilde moeite of goed?
Waarschijnlijk (afhankelijk van de regeling die jij voor jezelf hebt getroffen) is dat geen verspilde moeite. Wat we zeker weten: in het akkoord staat een opt-out. Dat wil zeggen dat het mogelijk moet zijn om buiten een AOV om zelf iets te regelen voor jouw arbeidsongeschiktheid. Deelname aan een broodfonds zou bijvoorbeeld mogelijk moeten blijven.
Zoals het er nu uitziet, wordt het verplicht dat je als zzp’er een goede regeling voor jezelf treft en kunt aantonen dat je in het geval van arbeidsongeschiktheid financieel ergens op kunt terugvallen.
De vraag blijft welke voorwaarden aan de opt-out verbonden zullen zijn. Dat is iets dat nog verder uitgewerkt moet worden. We zijn dan ook nauw betrokken bij de uitwerking van de plannen.
Wanneer ben je als kunstenaar arbeidsongeschikt? En wie bepaalt dat? Word ik straks verplicht om een ander beroep te gaan uitvoeren, ondanks mijn AOV?
Voor veel mensen in creatieve beroepen werken dingen net wat anders dan in de meer gangbare beroepen. Artiesten voelen zich vaak slecht begrepen of niet serieus genomen als ze met officiële instanties over hun beroepspraktijk praten. Kunstenbond vindt het heel belangrijk dat maatwerk mogelijk is in de cultuursector. Want geen artiest hangt vrijwillig zijn werk aan de wilgen om een uitkering aan te vragen.
Waarom een speciale verzekering? Kunnen zzp’ers geen gebruik maken van de WIA (opvolger WAO), zoals bij werknemers het geval is?
Een verzekering voor alle werkenden is een mogelijk scenario voor de uitwerking van de plannen.
Werknemers krijgen bij arbeidsongeschiktheid een WIA uitkering (WIA staat voor wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen). Belangrijk om te begrijpen: ook hiervoor wordt een premie betaald. Werkgevers zijn verplicht om per werknemer premies werknemersverzekeringen af te dragen, waaronder naast premies voor arbeidsongeschiktheid ook werkloosheidswet en ziektewet vallen. De te betalen premie wordt als percentage van het brutoloon van een werknemer berekend en over elk loonstrookje betaald.
Deelname aan WIA lijkt ons op zich geen slecht plan, maar ook dan zal er iemand voor de verzekeringspremie moeten betalen. Afspraken over waar de rekening komt te liggen, moeten in de uitwerking van het akkoord worden vastgelegd.
Wat als ik niet genoeg verdien om de premie voor een AOV te betalen?
Door het verplicht te stellen kan zo’n verzekering automatisch goedkoper aangeboden worden. Dat is de kracht van een collectief.
De premie voor jouw verzekering wordt bovendien berekend aan de hand van jouw inkomsten. Dat wil zeggen dat wanneer je heel weinig verdient, je verzekering ook niet duur zal zijn.
Wat is de rol van de Kunstenbond in het vervolgtraject?
Voor nu kunnen we beloven dat wij ons uiterste best doen om mee te beslissen over de uitwerking van het akkoord. We zullen ons er nooit bij neerleggen dat de creatieve zzp’er ten prooi valt aan een algemene maatregel die ontoepasbaar is voor de uitzonderlijke sector waarin wij werken.
We hebben in samenspraak met leden al een aantal belangrijke voorwaarden op een rijtje gezet:
- Verzekeren voor arbeidsongeschiktheid moet betaalbaar zijn;
- Verzekeringen moeten toegankelijk en geschikt zijn voor de uiteenlopende beroepsgroepen die de sector rijk is;
- Er moet rekening gehouden worden met factoren als leeftijd en hoogte van het inkomen;
- Het is belangrijk dat zzp’ers zelf mogen kiezen hoe ze hun arbeidsongeschiktheid regelen en dat er een opt-out in de maatregel is ingebouwd. Geen verplichting om een traditionele verzekering af te sluiten, een alternatief plan, bijvoorbeeld een flinke spaarrekening of deelname aan een broodfonds, behoort net zo goed tot de mogelijkheden;
- Kunstenaars worden niet verplicht een AOV af te nemen bij commerciële verzekeringsmaatschappijen.
We zijn de grootste bond van creatieven in Nederland en dat maakt dat wij met beleidsmakers in gesprek gaan over belangrijke zaken. Over onderwerpen die de toekomst van werkenden in de sector bepalen.
Hoe meer makers en creatieven met ons meedoen, hoe groter de vuist die wij kunnen maken. Samen staan we sterker!