De leden van de SP-fractie hebben een aantal vragen over het gebruik van generatieve AI in de kunst- en cultuursector.

Allereerst vragen zij zich af of de staatssecretaris voldoende in beeld heeft hoe generatieve AI-modellen worden getraind op de kunst en werk van kunstenaars, auteurs, acteurs, makers van grafische media, musici, en vele andere beroepen?

Kent de staatssecretaris het NRC interview met de Britse AI-hoogleraar Steward Russell op 6 nov. jl., waarin deze onder meer zegt: “Als we AI inzetten om werk te doen dat nu door mensen wordt gedaan, zal de opkomst van AI leiden tot enorme werkloosheid.” Voor de professionals in de culturele en creatieve sector is het nog schrijnender. Het werk van de mensen in die sector wordt gescrapet en ingezet om generatieve AI-modellen te trainen, waardoor AI werk kan doen en maken waarmee het werk  van echte en levende kunstenaars en creatieve makers overbodig wordt en in verhouding veel duurder. Hierdoor verdienen grote techbedrijven zoals Google en OpenAI veel geld aan het harde werk van kunstenaars en makers. En worden diezelfde kunstenaars, naast dat hun eerdere werk grootschalig wordt gescrapet, door diezelfde en veel goedkoper genererende AI-modellen, ook nog eens van hun toekomstige werk en dus inkomen beroofd.

De leden van de SP-fractie zijn van mening dat deze praktijken onrechtmatig, onrechtvaardig en vooral ook onwenselijk zijn. Is de staatssecretaris het hiermee eens? Als een bedrijf AI-gegenereerd werk wat bedoeld is om de kunst of stijl van bepaalde personen na te bootsen gebruikt in hun advertenties en/of producten, is er dan sprake van plagiaat? Welke stappen kunnen kunstenaars en makers nu nemen om hun werk uit de trainingsdata van generatieve AI te halen, zoals een opt-out?
Is de staatssecretaris van mening dat kunstenaars en creatieve makers voldoende worden beschermd? Deelt de staatssecretaris de mening dat er bij alle AI-gegenereerde werken duidelijk moet worden weergeven dat het door AI is gegenereerd?

Veel kunstenaars en makers zijn boos en bang over het gebruik van hun werk in de training van generatieve AI-modellen. Zo heeft de Kunstenbond hierover een position paper geschreven. Is de staatssecretaris bekend met deze position paper? Zou zij hierop een uitgebreide reactie kunnen geven? Is zij bereid de toegelichte punten in deze paper over te nemen?’

Lees meer over onze visie op de impact van AI op de culturele en creatieve sector in onze position paper.