• Home
• Nieuws
• Vijf dingen die we aan de vakbeweging te danken hebben

Vijf dingen die we aan de vakbeweging te danken hebben

Gepubliceerd op: 1 mei 2025

Beeld: uit het Kunstenbond archief

Op 1 mei is het Dag van de Arbeid: in bijna alle Europese landen een officiële feestdag, maar in Nederland niet. En dat is zonde, want er is op deze dag veel te vieren. Het is namelijk dé dag waarop we stilstaan bij de geschiedenis van de vakbeweging.

Want: wist je dat bijna alle rechten die werkenden vandaag de dag hebben, het resultaat zijn van de strijd van vakbonden en hun leden? Ter ere van Dag van de Arbeid zetten we er vijf voor je op een rij.

• De achturige werkdag
  Zonder vakbonden zouden we niet gemiddeld 8 uur, maar 12-14 uur per dag werken. Eind 19e en begin 20e eeuw wisten vakbondsleden via acties, stakingen en politieke druk de standaardwerkdag terug te brengen naar 8 uur.
• Het weekend
  Het weekend zoals wij het kennen, met een vrije zaterdag en zondag, is niet meer weg te denken. Toch is het nog helemaal niet zo lang vanzelfsprekend. De vrije zaterdag werd pas rond 1960 werkelijkheid, toen het in de eerste cao’s werd vastgelegd.
• Vakantiedagen en vakantiegeld
  Betaalde vakantiedagen en het recht op vakantiegeld (meestal 8% van het jaarloon): bonden hebben ervoor moeten vechten. Ze gebruikten stakingen en publieke druk om voor elkaar te krijgen dat betaalde vakantie en vakantiegeld eind jaren ’60 in Nederland verplicht werden.
• Sociale zekerheid, bescherming bij ziekte en zwangerschapsverlof
  Doorbetaald krijgen als je ziek bent, een vangnet als je wordt ontslagen en betaald zwangerschapsverlof: we hebben het niet cadeau gekregen. Al deze dingen zijn er onder andere gekomen doordat vakbonden ervoor hebben gelobbyd.
• Veiligere arbeidsomstandigheden
  Werknemers waren vroeger nauwelijks beschermd tegen ongelukken op het werk. Gelukkig is dat nu anders. Veiligheid op de werkvloer is in Nederland sterk verbeterd door druk van vakbonden. Er kwam betere Arbowetgeving, verplichte bedrijfshulpverlening en strengere regels rond gevaarlijke beroepen.

Kortom: rechten zijn helaas niet vanzelfsprekend, maar zijn er dankzij collectieve actie. Geef jezelf een cadeau deze Dag van de Arbeid en word lid van een vakbond!