Kunsteducatie

De Kunstenbond is een vereniging. De leden sturen de bond aan vanuit verschillende vakgroepen, waarvan Kunsteducatie er één is. Een belangenbehartiger voert de dagelijkse werkzaamheden uit. In de vakgroep Kunsteducatie zitten docenten, die naast het lesgeven vaak ook muzikant, theatermaker, danser, beeldend kunstenaar of vormgever zijn.

Wij zijn per direct op zoek naar een nieuw:  

Bestuurslid vakgroep bestuur Kunsteducatie

Wie zoeken we?

·       je bent lid van de Kunstenbond of wilt dat graag worden 

·       je werkt in de Kunsteducatie en weet goed wat er speelt

·       je kunt de vragen en problemen van docenten/kunstenaars omzetten in praktische ideeën

·       je bent bereid je collega’s te vertegenwoordigen binnen én buiten de Kunstenbond

·       je maakt gemakkelijk contact met mensen 

·       je staat open voor andere meningen en kan goed samenwerken

·       je kan goed overzicht houden en meedenken in grote lijnen en plannen

Hoeveel tijd kost het?

·       het vakgroep bestuur vergadert ongeveer 6x per jaar 1 dagdeel

·       daarnaast zijn er af en toe bijeenkomsten en evenementen waarbij voorbereiding en aanwezigheid van bestuursleden gewenst is

·       en af en toe komt er wat in je mailbox om te lezen, reageren, mee te denken

Wat wij je bieden:

·       een vergoeding per vakgroep vergadering en reiskosten

·       enthousiaste collega’s waarmee je de sector kunsteducatie vertegenwoordigt

Wil jij meebouwen aan een sterke kunsteducatie sector?  

Reageer dan op deze vacature door voor 1 februari 2020 een korte motivatie en CV te sturen aan Karin Boelhouwer, belangenbehartiger Kunsteducatie. Geschikte kandidaten nodigen we uit op een gesprek op vrijdag 21 februari.

Voor vragen over deze vacature kan je terecht bij Karin Boelhouwer. Bel +31 6 511939 55 of mail    karinboelhouwer@kunstenbond.nl.

Nu er nog geen uitsluitsel is over de gezamenlijke cao Kunsteducatie –  Openbare Bibliotheken zijn sociale partners in de Kunsteducatie in overleg getreden over een ‘tussen-Cao Kunsteducatie’, om duidelijkheid te verschaffen aan werkgevers en werknemers in de branche. Over deze cao is op 16 december 2019 een akkoord bereikt tussen de onderhandelingsdelegatie van Cultuurconnectie en de vakbonden Kunstenbond en AVV. In het akkoord over de tussen-cao Kunsteducatie wordt op veel punten aangesloten bij de resultaten van de onderhandelingen tot eerdergenoemde gezamenlijke cao met de Openbare Bibliotheken. Zo kent de tussen-cao een looptijd van twee jaar, van 1 juli 2019 tot 1 juli 2021, en zullen de werknemers Kunsteducatie per 1 januari 2020 een loonsverhoging van 3%, en per 1 januari 2021 een loonsverhoging van 2% ontvangen. Je vindt het cao-akkoord in de bijlage.

Werkgeversorganisatie Cultuurconnectie zal dit cao-akkoord ter stemming voorleggen aan haar achterban, en zal op 31 december 2019 uitsluitsel kunnen geven.

Vooralsnog geen gezamenlijke cao met de Openbare Bibliotheken
Sociale partners Openbare Bibliotheken hebben dus nog geen overeenstemming bereikt tot een nieuwe gezamenlijke cao met de kunsteducatie. Mochten zij daartoe komen dan zal de tussen-cao Kunsteducatie worden opengebroken om alsnog tot de door ons gewenste gezamenlijke cao Kunsteducatie – Openbare Bibliotheken te komen.

Namens onderhandelaars Imke van Herk en Frans Frijns en vakgroepbestuursleden Duncan Peltenburg  en Manu Kersbergen wens ik iedereen fijne feestdagen en een prachtig 2020.

Karin Boelhouwer

De onderhandelingen startten we in januari met vakgroep bestuursleden Frans Frijns en Imke van Herk, naast Karin Boelhouwer als bestuurder in het onderhandelteam. Met twee werkgeversorganisaties, vier vakbonden en twee werkvelden met eigen en specifieke orientaties, eisen & wensen een heel circus.

Na een lang en intensief traject van gesprekken, voorbereidingen, teksten opstellen, onderhandelen en afwachten, ligt er nu een soort onderhandelaarsresultaat op tafel waar werkgeversorganisatie CultuurConnectie en Kunstenbond en AVV mee zijn. Ook de werkgeversorganisatie Openbare Bibliotheken is positief. Helaas is van witte rook nog geen sprake. De bij de bibliotheken betrokken bonden FNV en CNV namen niet deel aan de laatste ronde gesprekken.

Het verdere verloop van het proces is dan ook nog onduidelijk. Het resultaat wat er nu ligt biedt aantrekkelijke loonstijgingen van 3% per 1 januari 2020 en 2% per 1 januari 2021. Ook krijgt de cao een minimum karakter, wordt de ondergrens van de reiskosten in de cao losgelaten en wordt reistijd in veel gevallen tot werktijd gerekend. Afgesproken is dat we samen met werkgevers een digitaal hulpmiddel ontwikkelen om zo meer grip te krijgen op werktijd en beloning. De Kunstenbond legt dit resultaat aan jullie voor wanneer alle betrokken partijen zich daar in kunnen vinden. Het addertje onder het gras is het volgende: dit resultaat gaat alleen op wanneer het daadwerkelijk een gezamenlijke cao Kunsteducatie – Openbare Bibliotheken wordt.

De volgende stap is een overleg na de zomerperiode, waarin de onderhandelaars de balans opmaken en verder afstemmen. Wordt vervolgd.

Karin Boelhouwer, 16 juli 2019

Tekst: Imke van Herk, bestuurslid Vakgroep Kunsteducatie
Beeld: Marco Gerritsen 

Werken binnen de cultuursector vraagt om creativiteit en compassie. Bijna niemand doet dit fulltime. Vaak hebben jullie hiernaast nog andere werkzaamheden en vormt kunsteducatie slechts een onderdeel van het basisinkomen. Waar de één zich gelukkig prijst met een vast dienstverband, houdt de ander het hoofd maar net boven water als ZZP-er. De arbeidsomstandigheden en mate van tevredenheid verschillen per individu en zijn vaak moeilijk met elkaar te vergelijken. Maar hoe zijn de verhoudingen op de werkvloer tussen een freelancer en een loondienst medewerker? Houdt een werkgever rekening met risicofactoren en doorgroeimogelijkheden? En zijn jullie voldoende op de hoogte van (elkaars) arbeidsvoorwaarden? In aanloop naar de onderhandelingen over een nieuwe ‘CAO Kunsteducatie’, peilde de Kunstenbond middels een enquête jullie meningen en verwachtingen; De resultaten zijn inmiddels bekend, als vervolg op de nieuwsbrief in dit artikel een iets uitgebreidere analyse!

Om de diverse aspecten te kunnen belichten, zijn de vragen gekoppeld aan een drietal thema’s. Jullie antwoorden op de enquête komen in diezelfde indeling terug.
 

Duurzame inzetbaarheid
Binnen de kunsteducatie is er een grote variatie aan dienstverbanden en overeenkomsten. Dit vraagt in zekere zin om een vorm van solidariteit. Toch wordt de samenwerking tussen ZZP-ers en loondienst medewerkers door een aantal van jullie nog als  ‘lastig’ ervaren;
´ZZP-ers bedreigen de vaste contracten…’ en ‘We zijn geen onderdeel van het team.’
Terwijl, opvallend genoeg, diezelfde freelancer in 27% van de gevallen verplicht in die positie is gebracht en liever in vast dienstverband zou werken. Wie zou zich in dezen aan moeten passen?  En is de angst voor elkaar gegrond?
De werkgever zet hiermee in ieder geval hoog in op ‘flexibiliteit’. Waar een jongere werknemer vermoedelijk meer veerkracht zal hebben zich te schikken naar de onzekere omstandigheden, ervaart een deel van jullie de toenemende werkdruk als belastend. Er ontstaat daarmee direct een kloof. De wisselwerking tussen ‘transparante’ communicatie en informatieverstrekking over wat er van een werknemer verwacht wordt en welke arbeidsvoorwaarden daaraan verbonden zijn, kan dan ook beter. Dat de huidige CAO voor een grote meerderheid moeilijk te lezen is, maakt het extra ingewikkeld.
‘ De werkgever moet meer actief zijn in de informatieverstrekking over en het naleven van de CAO.’
Daar komt ten slotte bij dat er door veel van jullie ondersteuning verwacht wordt als er binnen het bedrijf geen passend werk meer te vinden is. Voor beide aspecten lijken hier nog kansen te liggen voor de werkgevers. De Kunstenbond kan hen hierin, indien gewenst, ondersteunen.

Inkomenszekerheid
De eerder genoemde ‘solidariteit’ is niet alleen aan de werksfeer, maar ook aan jullie inkomenszekerheid te koppelen. Slechts 11% van de freelancers geeft namelijk aan ruim voldoende te verdienen. Dit heeft tot gevolg dat de meerderheid (nog) niet voor zijn of haar pensioen spaart en enkel 5% het zich kan veroorloven een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten. Op de vraag of deze verzekering verplicht moet worden, wordt wisselend tot neutraal gereageerd.
‘ Een ZZP-er is zelf verantwoordelijk voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering en pensioenopbouw’ en ‘(…) het verplicht stellen is alleen mogelijk bij een redelijk uurloon.’   

Van alle respondenten komt dan ook maar een kleine 29% in aanmerking voor een hypotheek. Des te opvallender is het daarom dat slechts een zeer klein percentage een bijstandsuitkering ontvangt. Zijn jullie voldoende op de hoogte van het financiële vangnet? Spelen de ‘bijbaantjes’ hierin een rol? Velen van jullie geven namelijk aan wel vóór een goede regeling te zijn waarop je kunt terugvallen nadat er lange tijd voor één werkgever is gewerkt…

Modernisering arbeidsvoorwaarden
Welke arbeidsvoorwaarden moeten er worden aangepast om mee te kunnen in de gevraagde flexibiliteit? Eén van de redenen dat de enquête werd uitgezet, was om te kijken hoe jullie tegen een minimum tarief aankijken voor ZZP-ers. Ons voorstel om freelancers minimaal €45 per uur te bieden, wordt door de meerderheid gesteund. Deze maatregel en het tegengaan van schijnzelfstandigheid worden belangrijk bevonden.
Een ander aspect dat meespeelt in de modernisering van bedrijven en het toekomstgericht werken is de samenwerking met ‘starters’. Jullie staan daar overwegend positief in. Weinig respondenten zijn het oneens met het vergroten van de instroom van net-afgestudeerden binnen de culturele sector. Als de nieuwe generatie meer kansen krijgt, werkt dit mogelijk in het voordeel van enkele respondenten om ‘voor oudere vaste werknemers meer mogelijkheden te creëren om minder te gaan werken zonder inkomensverlies.’

Tot zover de analyse op basis van jullie antwoorden. Wat gaat de Kunstenbond nu doen met deze informatie? Naast het benoemen en bespreekbaar maken, zal de bond de resultaten meenemen in het CAO overleg. Jullie geluiden uit het veld zijn belangrijk tijdens de onderhandelingen en kunnen soms verrassende inzichten bieden aan werkgeversorganisaties. Daarnaast blijven wij graag, fysiek en online, met jullie in gesprek. Over vorm en meer inhoudelijke aanknopingspunten wordt momenteel nagedacht. Laat dit een mooie eerste stap zijn naar een transparante communicatie tussen jullie en de bond!

Tekst: Michael Klier 
Beeld: Ellen Faber 

Afscheid van de kunstdocenten

Kunstencentrum Velsen (KCV) is failliet en in Nederland staan weer een aantal ervaren kunstdocenten op straat. Om  een beeld te krijgen van de situatie rond het faillissement van het KCV heb ik een aantal vroegere medewerkers benaderd. De meesten wensten anoniem te blijven. Pianodocent Paul Hoffman wilde wel persoonlijk genoemd worden. Hij werkte sinds 1989 bij wat toen de Muziekschool Velsen heette. Hij deed dat met veel plezier dankzij de prettige, collegiale en creatieve omgeving.

In de jaren 90 werd de muziekschool aangesloten bij een centrum waar ook les in beeldende kunst, dans en theater werd gegeven. Tijdens de crisis rond 2010 begonnen vooral de afdelingen beeldend en muziek het zwaar te krijgen. Maar het duurde nog tot 12 juli 2018 totdat het KCV failliet werd verklaard.

Doorstart na onzekere tijd

Op 17 augustus 2018 ontvingen de ontslagen medewerkers een mail over de doorstart en de nieuwe plannen rond het nieuwe KunstForm. Tegelijkertijd stuurde KunstForm een mail naar hun leerlingen waarin stond dat alles weer normaal van start ging.

In de krant stond een bericht dat  Koel een partner van KunstForm zou worden. Koel is een snelgroeiende organisatie in Velsen, die muziek- en theaterlessen aanbiedt, gegeven door freelancers. Via mail werden de muziekdocenten verzocht om zich bij Koel te melden.

Het verhaal van Paul belicht niet dat een deel van de medewerkers van Onderwijs en Dans nieuwe contracten hebben gekregen vanuit de bibliotheek Velsen, onder wiens leiding de doorstart  met de nieuwe stichting KunstForm plaatsvindt. Deze personen zijn daar heel blij mee, na een onzekere zomer en soms na aandringen en herhaaldelijke verzoeken om een gesprek. 

Geen vangnet 
In de media is een vrij rooskleurig beeld over de overgang van het oude KCV naar het nieuwe KunstForm geschetst. Een groot aantal docenten hebben echter een hoge prijs betaald. Ze zijn door het faillissement niet alleen hun vaste contracten maar ook hun ontslagvergoedingen kwijt.

Een gemeenteraad kan vinden dat een muziekschool niet nodig is en leerlingen op de vrije markt hun docenten moeten zoeken. Maar vinden wij met zijn allen werkelijk dat in een rijk land als Nederland muziekdocenten geen recht hebben op een baan mét sociale voorzieningen?

Toekomst muziekdocenten
Voor de toekomst betekent het dat alleen nog jonge zzp’ers muzieklessen zullen geven omdat zij genoegen nemen met uurlonen van € 20 bruto. Het gevolg hiervan is dat ervaren docenten naar nieuwe inkomstenbronnen moeten zoeken en muziek in Nederland niet meer op het hoogst mogelijke niveau geleerd kan worden. Wij willen goede docenten op basis- en voortgezet onderwijs, de beste coach bij het voetbal en maar een student voor muziek?

Kunstenbond en vakgroep kunsteducatie in het bijzonder zal zich blijven inzetten voor een beter toekomstperspectief voor kunstdocenten. Belangrijk is dat we dat onze leden ons erop attenderen als dit soort verhalen spelen. #speakup  

Lees ook: Zomer met zwaar weer

UPDATE: 

IJmuider Courant bericht op 25 september over deze zaak. 

Karin Boelhouwer komt aan het woord over het lot van de docenten die op straat staan. Kenmerkend is dat net als voor het interview van Michael hierboven, ook de krant moeite heeft met het vinden van docenten die zich hierover durven uit te spreken. Dit is ondanks de breed en diep gevoelde onvrede over de gang van zaken omtrent het faillissement. Er wordt door degene die wel wil praten gesproken over een voor opgezet plan.

Het is van groot belang dat docenten zich durven uit te spreken. In elk geval naar ons van de Kunstenbond toe. Wij zijn er om je te helpen. Als er zoiets als dit speelt in jouw organisatie, wees er dan zo vroeg mogelijk bij! Alleen dan kunnen we de toekomst voor jouw beroepsgroep veiliger maken. 

Imke komt uit Haarlem en heeft museologie gestudeerd aan de Reinwardt Academie. Na haar afstuderen is ze vol de culturele sector ingedoken. In loondienst maar ook als zzp’er. “Ik ben relatief jong, zit vol ideeën en ga graag het gesprek aan over toekomstgericht ontwikkelen. Binnen het bestuur van de vakgroep Kunsteducatie hoop ik een luisterend oor te mogen bieden en een connectie te maken tussen ‘nieuwbakken en zeer bekwaam’”.  

Manu is woordkunstenaar en heeft op vele podia gestaan. Manu omschrijft zichzelf als maker en ontwikkelde ook een passie voor kunsteducatie. “Als bestuurslid in de vakgroep Kunsteducatie wil ik een bijdrage leveren aan de groei van de eigenwaarde van de sector. Ik geloof namelijk sterk dat de mate van eigenwaarde van invloed is op de erkenning van andere waarden, zoals de maatschappelijke waarde, maar ook de financiële waarde.“

Dat laatste was voor Duncan een logische stap. Hij merkte dat zijn interesse de laatste tijd steeds meer verschoof naar de zakelijke kant van de creatieve sector. Die zakelijke kant vond hij altijd al belangrijk. Op microniveau praatte hij mee met de organisaties waar hij werkte, en ook op marconiveau schoof hij aan bij landelijke overlegmomenten waarbij er gedacht en gesproken werd over de cultuursector. Meepraten en meedenken over werk, werkomstandigheden en inkomen deed hij dus al!

Als lid van het Kunstenbond Bestuur wil hij zich daarom inzetten om het gesprek tussen culturele instellingen, initiatieven en creatieven aan de ene kant en gemeenten en overheid aan de andere kant op gang te houden. Positief en constructief. Als werknemers en kunstinstellingen tegen over elkaar komen te staan, dan denk ik altijd: “maar we willen toch eigenlijk allemaal hetzelfde?” Gewoon met elkaar in gesprek blijven en tot oplossingen te komen, in plaats van allemaal de hakken in het zand te zetten en niet meer te bewegen.

Het kunnen schakelen tussen het micro- en macroniveau bij dit soort gesprekken is een sterk punt van Duncan. Hij praat net zo makkelijk een hele dag met zijn vakbroeders en -zusters over kunsteducatie zoals recent tijdens een Kunstenbond evenement in Utrecht, als dat hij zich sector overstijgend inzet. De grootste uitdaging voor Duncan is om creatieven te laten zien dat de Kunstenbond geen ouderwetse vakbond is. Dat betekent ook dat we echt op zoek moeten naar de creatieven die we als Kunstenbond op dit moment nog niet bereiken. Bijvoorbeeld jongeren die een kunstvakopleiding hebben afgerond of dat binnenkort gaan doen. Maar ook de creatieven die al langer in het vak zitten en zich niet zo in een vakbond herkennen.

Hier ligt de toekomst van de Kunstenbond: werken aan een kunst- en cultuursector die toekomstbestendig is. Het is aan ons om te laten zien wat de meerwaarde van kunst- en cultuur in de wijk, de stad, de regio en uiteindelijk het land is. Werk aan de winkel dus!