Koning Willem-Alexander sprak in de Troonrede ware woorden: ‘Meer mensen moeten concreet merken dat het goed gaat.’ Na de grove bijl van Halbe Zijlstra en de louter mooie woorden van Jet Bussemaker investeert Ingrid van Engelshoven stapsgewijs 80 miljoen in cultuur. Dat is precies het bedrag waarvoor de Kunstenbond vorig jaar actievoerde tijdens #Rembrandtalarm.
In 2019 komt er concreet 25 miljoen bij, verdeeld over allerlei doelen. De twee grootste posten zijn 10 miljoen voor talentontwikkeling en 3,8 miljoen voor de arbeidsmarkt. Een goede stap vooruit. Een grote stap achteruit is de verhoging van het lage btw-tarief.
Vanaf 2020 krijgt de cultuursector er structureel 80 miljoen bij. Dat klinkt goed. Maar hoe gaat minister Van Engelshoven de 25 miljoen die er dit jaar bijkomt besteden? Leiden ons werk aan de Arbeidsmarktagenda en de investeringen in de culturele en creatieve sector straks ook echt tot betere inkomens en meer zekerheid voor iedereen die het werk doet in onze sector? Want dat is waar wij voor staan. Om met de koning te spreken: mensen moeten gaan voelen dat het beter gaat.
Het kabinet geeft en het kabinet neemt
Kijken we naar de andere regeringsplannen, dan zien we dat de extra’s van de cultuurminister door andere overheidshanden direct weer worden teruggevorderd. Het lage btw-tarief wordt verhoogd van 6 naar 9 procent, wat in eerste instantie veel impact heeft op het dagelijks leven: de boodschappen worden duurder. Maar het heeft eveneens grote impact op het culturele leven. Beeldende kunst wordt duurder en de prijs van boeken, tijdschriften, musea, theater en bioscoop gaat omhoog. Want er is een breed vertakt laag btw-stelsel in de creatieve sector om cultuur te stimuleren. Het kabinet heeft er geen oog voor. Voor zelfstandigen werkt de btw-verhoging ook ongunstig door bij de kleine ondernemingsregeling (KOR), omdat je sneller boven de vrijstellingsgrens komt. Die wordt namelijk niet aangepast.
Tegen de btw-verhoging
De positieve impuls van de minister van Cultuur valt zo voor een groot deel weg tegen de plannen van de minister van Financiën, doordat de investering in Cultuur door de btw-verhoging direct weer onderuit wordt gehaald. De Kunstenbond dringt er sinds het regeerakkoord met de werkgevers, de FNV en anderen dan ook op aan af te zien van de verhoging van het lage btw-tarief. Tot nu toe is het kabinet doof voor deze geluiden en duwt het door. Er is een breed front van bedrijfsleven, burgers en vakbeweging tegen deze maatregel. Wij roepen beide Kamers op om de btw-verhoging niet door te voeren. Dekking voor dit voorstel is simpel: schaf de dividendbelasting niet af.
Werken aan arbeidsmarktagenda zet door
De minister heeft de Arbeidsmarktagenda, waarvan de doelstelling is het verbeteren van de positie van iedereen die in de creatieve en cultuursector werkt, uitgeroepen tot een belangrijk beleidsonderwerp voor haar vier jaar. Met het extra geld wordt dat werk voorgezet. De hele grote stap die nog nodig is om de arbeidsmarkt in de culturele en creatieve sector echt weer gezond te maken, wordt pas in 2021 gezet. Daar is dit een eerste stap in. De bedragen die de minister uittrekt voor de arbeidsmarkt zijn (vooralsnog) bescheiden. Met de 3,8 miljoen kunnen de honorariumrichtlijn en de muziekensembleregeling worden voortgezet. Het Metropole Orkest is gered en er wordt geïnvesteerd in popmuziek. Ook wordt er doorgewerkt aan Fair Practice, het ontwikkelen van nieuwe verdienmodellen en andere punten uit de arbeidsmarktagenda.