De Kunstenbond heeft de Gerrit Rietveld Academie, waar ook het Sandberginstituut onder valt, een brandbrief gestuurd vanwege contracten met freelancers. Volgens de Kunstenbond zijn de zzp-contracten die de academie hanteert in strijd met de wet.
Mensen durven zich niet uit te spreken, uit angst hun werk en inkomen te verliezen. Reden voor de Kunstenbond om het voortouw te nemen en de publiciteit te zoeken. ~ Peter van den Bunder, belangenbehartiger zzp & beeldend Kunstenbond
Arbeidsovereenkomst ondanks onderlinge afspraken
De Kunstenbond heeft inzage gekregen in de contractpraktijk van de Gerrit Rietveld academie en het Sandberg instituut. Er werken zzp’ers in functies waar dat helemaal niet kan, stelt de vakbond, deze mensen zouden, net als hun collega’s, op basis van de cao HBO in dienst moeten zijn van de academie. Wettelijk is er sprake van een arbeidsovereenkomst als er persoonlijk arbeid tegen betaling onder gezag wordt verricht, ook als er onderling een freelancecontract is afgesproken. Zo werd ook door de rechter geoordeeld in het vonnis in een eerdere rechtszaak van de Kunstenbond omtrent schijnzelfstandigheid van een lid van het balletorkest. Een andere rechtszaak van de vakbond tegen NO&B is onlangs afgewend omdat de werkgever na lang onderhandelen een eerlijke beloning voor de freelance krachten in de cao heeft opgenomen. Volgens de Kunstenbond dwingt ook de Gerrit Rietveld academie de freelancers in een schijnzelfstandige constructie.
Vaste tarieven, niet indexeren
De academie maakt gebruik van zogenaamde ‘annexen’ als freelance contract waarin staat aangegeven hoe vaak iemand een factuur kan sturen. Tarieven staan vast, zijn niet onderhandelbaar en worden sinds jaar en dag niet geïndexeerd. Ook wordt er zonder annex of contract gewerkt. Het is dus take it or leave it voor de freelancers, van wie het inkomen vaak in belangrijke mate afhangt van het werk bij de academie.
Onveilig en afhankelijk
De Kunstenbond maakt zich al langer zorgen over de relatie tussen veilige werkomstandigheden en slechte arbeidscontracten op kunstacademies. De sociale onveiligheid is groot. Met name op sociale media doen veel, meestal anonieme, verhalen de ronde waaruit dit blijkt. De economische afhankelijkheid van de zzp’ers maakt dat het vaak bij anonieme posts blijft. “Mensen durven zich niet uit te spreken, uit angst hun werk en inkomen te verliezen. Reden voor de Kunstenbond om het voortouw te nemen en de publiciteit te zoeken.” zegt Peter van den Bunder, belangenbehartiger bij de Kunstenbond, “dan sta je er niet alleen voor”.
Brandbrief
Met een brandbrief roept de Kunstenbond de Gerrit Rietveld Academie op om te stoppen met de huidige contractpraktijk. Freelancers moeten een passende arbeidsovereenkomst krijgen, zonder benadeling of consequenties voor personen die voor hun rechten opkomen.
Breed institutioneel probleem
Een onveilige werkvloer en grote economische afhankelijk van freelancers die voor culturele organisatie werken, is een breed institutioneel probleem. De situatie rondom de freelance contracten bij Gerrit Rietveld is een concreet voorbeeld, maar geen uitzondering.
Onlangs diende demissionair minister Van Engelshoven een adviesaanvraag in over grensoverschrijdend gedrag in de cultuursector, en vroeg daarbij expliciet om ook aandacht te besteden aan zzp’ers. “Het is hard nodig, afhankelijke en kwetsbare zzp’ers klagen niet en durven ook niet op te staan, het risico dat je contract niet wordt verlengd is te groot. Heel terecht dat de minister naast werknemers en studenten ook expliciet aandacht vraagt voor het lot van zzp’ers.” Aldus van den Bunder.
meldpunt unfair practice
De Kunstenbond roept freelancers in vergelijkbare omstandigheden op zich te melden. Kunstenbondleden in onveilige en onrechtvaardige situaties kunnen contact opnemen met de juridische helpdesk. Naast de directe individuele hulp aan leden willen we ook monitoren wat er speelt in de sector. Als je geen directe juridische hulpvraag hebt, maar ons wel op de hoogte wilt stellen van unfaire praktijken in jouw werkomgeving, doe dan een melding via meldpunt unfair practice.
Spreek je uit, samen staan we sterker!
Word lid!
Kunstenbond is dé vakbond voor iedereen die werkzaam is in de culturele en creatieve sector.
Of je nou zzp’er bent of in loondienst. Autonoom kunstenaar of dienstverlener. Wij komen voor je op!
- Wij bieden je juridische hulp.
- Wij behartigen jouw belangen in de politiek.
- We springen voor jou in de bres bij werk- en opdrachtgevers.
- Wij sluiten jouw cao af en jij bepaalt mee.
- Je kunt bij ons terecht met al je vragen over werk en inkomen.
- Je krijgt korting op heel veel verzekeringen.
- Je laat bij ons je contracten screenen.
- Maak gebruik van onze voorbeeldcontracten, subsidiechecklist, incassobrieven, en veel meer.
Samen staan we sterker!