Het wettelijke minimumtarief voor zzp’ers wordt afgeketst. Dit blijkt uit de recente ‘voortgangsbrief zelfstandig werken’ van het kabinet.
De Kunstenbond vindt dit een goede beslissing omdat het voorgestelde minimum van 16 euro per uur te laag is en ver onder de normen van fair pay ligt.
Geen landelijk wettelijk minimum
Het kabinet komt tot de conclusie dat het voorgestelde wettelijk minimumtarief zzp van € 16,- per uur niet goed uitvoerbaar is en niet op voldoende maatschappelijk draagvlak kan rekenen. Om dezelfde redenen komt ook de zelfstandigenverklaring (voor zzp’ers met een tarief van minimaal €75,- per uur) er niet. Wel komt er een pilot webmodule om arbeidsrelaties op te helderen. In de Tweede Kamer wordt teleurgesteld gereageerd op het gebrek aan voortgang in dit dossier, waar naar jaren onderzoek nog nauwelijks schot in zit.
Zoals Kunstenbond en de Creatieve Coalitie in reactie op dat voorstel al duidelijk maakten was het voorgestelde tarief veel te laag. 16 euro per uur is onder het minimum inkomen en ruim onder de voorwaarden van fair practice. Wij zijn positief over het streven een bodem te leggen, maar dit is niet genoeg naar fair practice maatstaven.
Het hanteren van de fair practice code is sinds 2020 een voorwaarde voor gesubsidieerde cultuurinstellingen. Net als het voeren van het gesprek daarover (‘de sociale dialoog’). Dat maakt het afspreken van een zzp-tarief voor de sector volgens die richtlijn een logische vervolgstap.
Wetsvoorstel: collectieve afspraken voor zzp’ers met de cultuursector als proeftuin
In het zzp-Kamerdebat van 17 juni noemden minister Koolmees en Kamerleden het plan om collectief onderhandelen mogelijk te maken in de culturele en creatieve sector. Het wetsvoorstel beoogt zzp’ers in de culturele en creatieve sector de mogelijkheid te geven afgestemde minimumtarieven in de markt te zetten. Het wordt in de loop van 2020 ingediend en is een primeur voor zzp’ers in Nederland. De tarieven zouden afdwingbaar zijn en gelden voor iedereen in de betrokken beroepsgroep als minimum. Voorheen heeft kartelwaakhond ACM collectief onderhandelen voor zzp’ers altijd geblokkeerd. Sinds enige tijd staat de deur echter op een kier.
De Kunstenbond vindt dat zzp’ers net als werknemers moeten kunnen onderhandelen over tarieven en arbeidsvoorwaarden, en dat het mogelijk moet zijn om onderhandelingen af te dwingen bij onwillige opdrachtgevers. Natuurlijk willen we tarievenoverzichten publiceren, richtlijnen opstellen, en tariefafspraken vastleggen in cao’s en contracten. Het is de kern van Kunstenbond als vakbond voor alle werkenden.
Dat de sector als proeftuin mag dienen voor collectieve zzp afspraken is vinden wij natuurlijk erg wenselijk. Wij wachten dan ook met smart op het wetsvoorstel dat dit mogelijk wil maken en dat in aantocht is als gevolg van de jarenlange lobby van de Kunstenbond.
Einde aan de structurele onderbetaling
Een einde aan de structurele onderbetaling van werkenden in onze sector is bij doorgang van dit wetsvoorstel mogelijk. Maar daar is meer voor nodig dan een wet die collectief onderhandelen mogeliijk maakt. We moet het dan alsnog zelf gaan doen, en dan is een sterke vakbond in de cultuursector meer dan ooit van belang!