De Doelen Rotterdam hield zich ruim 12 jaar niet aan eigen cao en dupeerde zo honderden oproepkrachten

Congres- en zalencentrum de Doelen in Rotterdam heeft 12 jaar lang geen pensioenpremie afgedragen voor honderden medewerkers met flexibele contracten. Dit terwijl de werkgever tot deze afdracht verplicht is volgens de cao Nederlandse Podia, die de directeur van dienst hoogstpersoonlijk ondertekend heeft. Dit pensioengat moet gerepareerd worden.

Toen de Kunstenbond zaak door een oplettend lid op het spoor kwam weigerde zowel de werkgever als het betrokken pensioenfonds ABP erg lang op onze vragen te reageren. Ondertussen werd wel geprobeerd om (ex-)werknemers zelf voor een deel van de premies op te laten draaien.

Geen pensioenafdracht voor honderden gedupeerden

Honderden gedupeerde werknemers zijn in de periode 2006 tot 2018 zwaar benadeeld. Naast pensioen werden ook andere arbeidsvoorwaarden niet toegekend aan mensen met een oproep en/of min-max contract. Oproepkrachten kregen geen periodieke verhogingen, geen uitbetaling bij ziekte, geen extra verlof, onjuiste inschaling, onjuiste onregelmatigheidstoeslag, kreeg men geen overwerk en werd het minimum uitbetalen van 3 uur bij oproep niet gehanteerd.

Het gaat bijvoorbeeld om (ex-) werknemers die in de horeca, podiumbegeleiding, kassa, receptie, beveiliging en technische dienst van het zalencentrum werkten.

Doelen heeft willens en wetens arbeidsvoorwaarden genegeerd

Toenmalig directeur van de Doelen heeft persoonlijk deel uitgemaakt van de cao commissie waar deze afspraken zijn gemaakt. Toch achtte de Doelen het medio 2006 nodig een extern onderzoek te verrichten over mogelijke ruimte in de (zelf afgesproken) cao om voor oproep en of min-max contracten geen pensioenpremie af te dragen.

Volgens de advocaat van de Doelen was de regelgeving van de cao zo onduidelijk dat een extern onderzoek noodzakelijk was. Volgens hem is uit dit onderzoek naar voren gekomen dat de Doelen niet verplicht zou zijn pensioenpremie voor deze groep werknemers af te dragen. Voor de Kunstenbond en voor de meeste werkgevers die onder deze cao blijken de collectieve afspraken wel duidelijk. De Doelen is de enige organisatie bij wie het zo is misgelopen.

Per toeval ontdekt

De zaak kwam medio 2018 aan het licht toen een oproepkracht het niet toepassen van een aantal arbeidsvoorwaarden uit de cao onacceptabel vond en intern aan de bel trok.

Deal met ondernemingsraad

De directie heeft sinds medio 2018 geprobeerd een deal te sluiten met de ondernemingsraad. Er werd afgesproken dat de werkgever tot maximaal 5 jaar terug het pensioen zou repareren.

In de cao is geregeld dat de werknemer recht heeft op pensioen. Werkgever is op basis van een overeenkomst met het pensioenfonds verplicht de totale premie voor haar rekening te nemen. In de cao is tevens geregeld dat de werkgever gerechtigd is een deel van de premie op de werknemers te verhalen (werknemersdeel van de pensioenpremie). Hoe groot dat deel is kan per cao verschillen.

Een deel komt dus voor de rekening van de werkgever en een deel wordt door de werknemer afgedragen via het brutosalaris hetgeen fiscaal gezien ook voordelen oplevert.

Omdat de werknemers ook nog vele andere arbeidsvoorwaarden waren onthouden zou de werkgever de totale pensioenpremie voor haar rekening nemen, dus ook het werknemersdeel.

Langdurige stilte

Twee jaar lang hoorde de werknemers nagenoeg niets meer. Tot begin dit jaar bleek dat herstel alleen voor de gehele periode mogelijk was en dus voor alle oproepkrachten gedurende 12 jaar.

Voor het blok gezet met desinformatie

Vervolgens heeft de werkgever de oproepkrachten voorgelegd dat het pensioengat alleen gerepareerd kon worden als de (veelal ex-)werknemers zelf het werknemersdeel zouden betalen. Als men dit niet zou willen of kunnen betalen, dan was hun enige optie dat ze zouden afzien van hun pensioenrechten. Dit is hen voorgelegd in een brief vanuit de Doelen waarbij sterk de indruk wordt gewekt dat het ABP deze insteek bevestigd.

Financieel onhaalbaar voorstel

De informatie van de werkgever is feitelijk onjuist en in strijd met wet en regelgeving. Daarnaast is het betalen van het werknemersdeel voor de meeste oproepkrachten financieel onhaalbaar. In enkele gevallen gaat het om duizenden euro’s.

De werkgever weet dat dit gat voor oproepkrachten vaak onoverbrugbaar is en heeft erop gespeculeerd dat veel van de oproepkrachten daarom zouden afzien van hun pensioenrechten. De keuze die aan de (ex-)werknemers werd voorgelegd was: óf je doet mee en bent bereid de werknemerspremie te betalen, óf je moet afzien van je pensioenrechten.

Geen premie, wel aanspraak op pensioen

Wanneer een pensioenregeling verplicht is gesteld in de cao, heb je recht op een pensioenopbouw. Ook als de werkgever geen premie betaalt. Het pensioenfonds, in dit geval ABP, heeft de plicht ervoor te zorgen dat voor elke werknemer premie wordt afgedragen. ABP is dus mede verantwoordelijk voor het innen van de premies.

Heeft de werkgever verzuimd premies af te dragen betekent dat niet dat je geen recht hebt op pensioen. In tegendeel, je kan je melden bij het pensioenfonds en stellen dat je recht hebt op pensioen. Je moet dan wel kunnen bewijzen dat je in dienst bent geweest van een werkgever die op grond van de cao verplicht is pensioenpremie af te dragen.

De Doelen moet nu eerst het pensioengat dichten

De Kunstenbond vindt daarom dat de Doelen verantwoordelijk is voor het afdragen van de volledige pensioenpremie. Het pensioenfonds ABP zal moet er op toezien dat de totale premie voor al deze mensen correct wordt afgedragen inclusief compensatie van de gemiste indexatie van de afgelopen jaren.

Pas nadat de Doelen aan deze verplichting heeft voldaan kan de directie een poging doen om een deel van de werknemerspremie terug te vorderen op de (ex-)werknemers. In hoeverre dat zal lukken is de vraag, een deel van de vordering is hoogstwaarschijnlijk al verjaard (dat gebeurt na 5 jaar) en een groot deel van de honderden gedupeerden hebben het geld simpelweg niet. Daarnaast is er nog de deal met de ondernemingsraad uit 2018, waarbij de werkgever heeft toegezegd de volledige premie te betalen, gedeeltelijk als compensatie voor niet nageleefde arbeidsvoorwaarden in de cao. Terugvordering zou dus erg onredelijk en onrechtvaardig zijn.

Huidige directie en Raad van Toezicht hebben gefaald

Ook de huidige directie van de Doelen en de Raad van Toezicht onder leiding van Mariëtte Hamer (voorzitter SER) hebben in deze kwestie onzorgvuldig hebben gehandeld. Men heeft geprobeerd de schade voor de Doelen zoveel mogelijk te beperken door middel van het verstrekken van desinformatie. Dat ging ten koste van de arbeidsvoorwaarden van de mensen die sowieso al het laagst betaald worden.

Kunstenbond lang buiten de deur gehouden

Uiteraard heeft de Kunstenbond meermaals geprobeerd om in contact te komen met de directie van de Doelen. Die liet na een eerste contact weten geen gesprek met de Kunstenbond aan te willen gaan. Ook het pensioenfonds ABP heeft lang geweigerd te reageren op vragen van de Kunstenbond.

Pas veel later is er weer contact geweest tussen Kunstenbond en de directie van de Doelen. De directie maakte duidelijk dat ze niet bereid is af te zien van de reeds door hen ingezette oplossing waarbij de werknemer kan kiezen tussen of betalen of afzien.

Wij roepen de (ex)werknemers op zich te melden

Wij adviseren (ex)werknemers uit de groep oproepkrachten en of min-max contracten die gedurende deze jaren bij de Doelen hebben gewerkt om zich te melden maar en vooralsnog geen werknemerspremies af te dragen of daarover toezeggingen te doen aan de Doelen en of het ABP tot dat duidelijk is of je daartoe verplicht bent. Dit hangt namelijk van verschillende feiten en omstandigheden af. Meld je bij de Doelen en het ABP.

En bij de Kunstenbond. Want samen staan we sterker.