Goed nieuws voor de castleden van de in 2016 voortijdig gestopte musical Sky. Negen castleden hebben het hoger beroep tegen de producent gewonnen. Producent Sky Netherlands BV moet de castleden hun loon doorbetalen vanaf 1 juni 2016 tot en met januari 2017. De Kunstenbond is blij met deze doorbraak voor alle acteurs in de musicalwereld.
De Kunstenbond constateert dat veel werkgevers in de kunst- en cultuursector het ondernemersrisico steeds meer neerleggen bij de werknemers zelf. Dit gebeurt vooral door het inhuren van (schijn)zelfstandigen en met tijdelijke arbeidsovereenkomsten. Daarnaast perkt men risico’s in door het opnemen van clausules in opdrachtovereenkomsten zoals het kunnen ontbinden van de overeenkomst bij slechte kaartverkoop. Op deze wijze komen ondernemersrisico’s dan terecht bij jou als opdrachtnemer/werknemer.
Sky is the limit
Werkgevers in Nederland hebben bepaalde verantwoordelijkheden, de wetgever is daar soms heel duidelijk in. Werkgevers hebben over het algemeen een sterkere positie dan werknemers. Vooral bij projectproducties, waaronder de musical is het de gewoonte geworden om contractueel onzekerheden uit te sluiten en deze werkgeversrisico’s over te dragen aan degene met de kleinste draagkracht.
Als de kaartverkoop onderdeel is van het ondernemersrisico dan behoort dat in principe ook daar te blijven liggen, per slot van rekening gaan de winsten bij een succes ook naar de producenten. Jij als werknemer kan vaak geen nee zeggen tegen dit soort clausules omdat er relatief weinig werk is. Met andere woorden: take it or leave it. Er is absoluut geen sprake van een reële onderhandelingspositie met de opdrachtgever. Een ander probleem bij kortdurende projecten is dat de werknemers geen WW rechten opbouwen waardoor men niet alleen geen werk meer heeft, maar ook geen inkomen. Ook hoeft er geen transitievergoeding te worden betaald als het dienstverband minder dan 2 jaren heeft geduurd.
Toekomst
Aan deze opkomende uitholling van het begrip “goed werkgeverschap” moet zo snel als mogelijk een einde komen. “Misschien wordt het nu tijd dat zulke clausules niet meer in contracten worden opgenomen,” zegt advocate Sascha Janssen. “Er zijn andere manieren om een contract flexibel op te stellen, maar met meer bescherming voor acteurs.”
Dit zal niet voorkomen dat ook in de toekomst projecten voortijdig kunnen stoppen bij een gebrek aan belangstelling. Echter op grond van de regelgeving die tot doel heeft de zwakkere partij te beschermen mag je verwachten dat in de toekomst clausules worden opgenomen die de werknemer enigszins beschermen bij een plotselinge stopzetting van een productie, bijvoorbeeld door een loondoorbetaling van een aantal maanden (afhankelijk van de duur) in een clausule op te nemen. Maar ook een winstdeling, indien de voorstelling beter loopt dan oorspronkelijk was verwacht.