Er is veel aandacht voor misstanden en onderbetaling in de muziekwereld. Ik doe mee, want dit thema verdient alle aandacht. Naar aanleiding van een column die ik schreef in 2018 werd ik geattendeerd op de Facebookgroep Platform voor Freelance Musici. Dit platform word aangevoerd door hoboïste Dorine Schoon en sopraan Caroline Cartens en heeft het afgelopen jaar enorm veel aandacht gekregen door de financiële positie van musici aan de kaak te stellen. Door het noemen van stuitende voorbeelden, die velen van jullie helaas waarschijnlijk bekend voorkomen, kwam er ineens veel aandacht in landelijke media en volgden er zelfs gesprekken met de politiek. Wat mij opviel was de onwetendheid van het grote publiek en zelfs politici over dit onderwerp.
Om eerlijke betalingen, ofwel een Fair Practice Code, te kunnen realiseren moet het Rijk 25 miljoen extra beschikbaar maken, zo berekende Kunsten ’92. Ik denk dat ook de rijksgesubsidieerde instellingen waarvoor dat bedoeld is, zelf wat verbeteringen kunnen aanbrengen. Veel theaters maken het de artiesten niet makkelijk door garderobekosten, kopjes koffie, drankjes voor de artiest na de show, gastenlijstkaarten, ‘vrijwillige’ giften aan het steunfonds van het theater, eten en uitrijkaarten door te berekenen aan het gezelschap. Volgens mij zijn de theaters die goed scoren ook vaak de instellingen die het gevoel geven dat zowel artiest als bezoeker welkom is.
Het moet logisch en mogelijk worden om nee te verkopen ~ Bart Wirtz, saxofonist
Uitmarkten zullen zich moeten afvragen of het eerlijk is om onder het mom van “een mooie promo voor het nieuwe seizoen” iedereen te betalen behalve de muzikanten. Voor showcases of festivals waarbij de horeca en stad welvaren, maar musici onder het mom van “een mooie promo voor het nieuwe seizoen” met reiskosten naar Groningen moeten reizen, geldt hetzelfde.
Verder zijn er natuurlijk naast al die grote theaters, festivals en podia ook ontzettend veel kleine cafés met live muziek. Kroegen met liefde voor muziek waar mensen zich als muzikant in alle stijlen kunnen ontwikkelen. Hier krijg je echter met geluk misschien 50 euro per persoon en het is lastig daar tegenin te gaan, vooral voor jonge muzikanten. Iedereen wil spelen. Het aanbod van goede musici is enorm en de vraag gering. We zouden wel kunnen proberen om meer bewustwording te creëren voor het feit dat het bijzonder is dat daar een band zich uit de naad staat te spelen. Er zou wat extra’s op de prijs van een biertje kunnen, wellicht een kleine entree of misschien staat de kroegbaas open voor rondgang met de pet.
Bovendien denk ik dat we als groep toe moeten naar een tendens waarin het niet alleen logisch, maar ook mogelijk is om ‘nee’ te verkopen. Daarmee zouden we elkaar verder helpen. Ik denk dat het van groot belang is dat we de misstanden blijven uitdragen. Noem wat je verdient. Mensen hebben vaak geen idee. Vertel wat je er dagenlang voor doet en laat. Praat met opdrachtgevers die je gratis op hun feest willen laten spelen omdat tante Jannie zo van sousafoon houdt. Meld deze zaken bij het meldpunt Unfair Practice op de site van de Kunstenbond.
En oja, plant wat bomen. Want als de aarde naar de klote gaat, was dit alles voor niets.
Bart Wirtz
Bart Wirtz is saxofonist en bracht onlangs zijn vierde album Beneath the Surface uit. Hij presenteert samen met Rolf Delfos wekelijks het programma ‘Dutch Jazz’ op SublimeFM
Foto: Frank de Graaf
Deze column verscheen eerder in Muziekwereld, het magazine van Kunstenbond/Ntb