Wat een jaar was 2024! We nemen je mee langs de grootste mijlpalen en hoogtepunten die dit jaar zo bijzonder maakten. We wensen je een fijn einde van het jaar toe en kijken samen uit naar een net zo strijdbaar 2025. 

Hoogtepunten in de media & lobby

• Een belangrijke overwinning: nadat de geplande btw-verhoging van de overheid maandenlang als een donkere wolk boven ons hing, is het gelukt om de btw-verhoging van tafel te krijgen. Deze ommekeer is het resultaat van een ongekende samenwerking tussen de kunstensector en andere partijen uit de boeken-, media-, sport- en horecasector. 
• We ondersteunen studenten en docenten van AKI ArtEZ in hun strijd tegen de angstcultuur, mismanagement en slechte arbeidsomstandigheden, en hebben hierover een melding gedaan bij de Onderwijsinspectie en Arbeidsinspectie. Studenten schakelden Tim Hofman in, wat resulteerde in een aflevering van BOOS waarin onze collega Peter het voor de studenten opnam.  
• We zijn dit jaar veel in de rechtszaal te vinden geweest. Zo hebben we platenmaatschappij Universal aangeklaagd vanwege oneerlijke streaminginkomsten voor artiesten. Daarnaast kwam er vorige week een vonnis in de zaak die we tegen de Staat hadden aangespannen over de onevenredige schade die zzp’ers in de culturele en creatieve sector hebben geleden tijdens de coronacrisis. De rechtbank bevestigt dat onze mede-eisers flinke schade hebben geleden door de coronamaatregelen en dat er een grote groep is geraakt. De rechter komt echter niet tot compensatie, omdat dat het terrein van de politiek is. Volgens de rechter is het een politieke keuze hoe lasten over de samenleving worden verdeeld. Wij zien genoeg reden om verder te strijden voor een compensatieregeling. 
• Uit onze enquête kwam naar voren dat illustratoren van kinderboeken bar weinig geld verdienen met hun werk. Dat is natuurlijk geen hoogtepunt van dit jaar, maar het is wél belangrijk dat onderbelichte onderwerpen zoals deze onder de aandacht worden gebracht, zodat er iets aan kan worden gedaan. Daarom zijn wij in gesprek met uitgevers over de tarieven van kinderboekenillustratoren (en andere beeldmakers).
• AI is en blijft een belangrijk thema in de creatieve sector. Het kan ons werk makkelijker maken, maar er komen ook bedreigingen voor ons werk kijken bij de technologische ontwikkelingen. Wij willen streven naar een mensgerichte toepassing van AI, waarmee we dit jaar verschillende keren in het landelijk nieuws kwamen. 
• Nog een overwinning in de politieke lobby: na kritiek gaat het voorstel voor een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) voor zzp’ers op de schop. 

Cao’s en collectieve afspraken

In verschillende sectoren in de culturele sector vertegenwoordigt de Kunstenbond werknemers bij het maken van afspraken met de werkgevers in een cao (collectieve arbeidsovereenkomst). Ook zetten wij ons in voor betere tarieven voor zzp’ers en maken we waar mogelijk afspraken hierover binnen sectoren (Theater & Dans is daarvan een goed voorbeeld). 

• Dit jaar zijn er weer verschillende cao’s afgesloten met verbeterde arbeidsvoorwaarden, zoals bij de Nederlandse Orkesten, Remplaçanten, Metropole Orkest, Musea en Nationale Opera en Ballet. Daarnaast zijn voor een aantal cao’s afspraken gemaakt waarover de leden nog kunnen aangeven of ze ermee instemmen, zoals bij de Muziekensembles en Theater & Dans. We proberen ook een cao van de grond te krijgen in de letteren. Hier vind je al onze cao’s. 
• Bij het Centrum voor de Kunsten in Rotterdam, het SKVR, komen we vanwege een reorganisatie op voor onze leden die daar werkzaam zijn. We hebben de afgelopen tijd gewerkt aan een sociaal plan waarin afspraken staan om de gevolgen van de reorganisatie voor de werknemers zo goed mogelijk op te vangen. De leden hebben hiermee ingestemd. 
• De werkgroep beëindiging danscarrière is van start gegaan. Deze werkgroep adviseert de werkgevers en ons (als vertegenwoordigers van werknemers) in de danssector over het (zorgvuldig) omgaan met het einde van danscarrières. Daarnaast hebben we een bijdrage geleverd aan de projectorganisatie Dans Veilig. 
• Voor sessiemuzikanten die mee hebben gewerkt aan muziek die meer dan een miljoen keer per jaar gestreamd wordt, is afgesproken dat zij een aanvullende vergoeding krijgen. 

Sociale veiligheid

• In oktober organiseerden we een Meet-up over sociale veiligheid en het bestrijden van grensoverschrijdend gedrag in de culturele en creatieve sector. De keynote van hoogleraar Marjan Olfers en het panelgesprek met Fatma Genç, Jean-Louis Veenstra en Mette Raaphorst inspireerden tot gezamenlijke actie en nieuwe inzichten. Hoogtepunten waren de spoken word performance van Lin An Phoa, de kwetsbare voorstelling VLOED van Sanne van Dijk, en de waardevolle gesprekken die tijdens de borrel werden voortgezet, waarmee we samen bouwen aan een inclusievere cultuursector.
• Bij de orkesten is een groot onderzoek naar sociale veiligheid van start gegaan, onder werknemers én remplaçanten. Het onderzoek, uitgevoerd door het onafhankelijke bureau CAOP, is een cruciale stap naar een veiligere werkomgeving binnen de orkesten.

Bij de Kunstenbond

• Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft ons een mooie subsidie toegekend vanuit de Expeditie-regeling 2024. De komende jaren kunnen we ons hierdoor extra gaan inzetten om duurzame inzetbaarheid van zzp’ers in de cultuursector te verbeteren in samenwerking met Utrecht Creative Community en de Universiteit Utrecht. 
• We hebben dit jaar weer meer leden mogen verwelkomen, we zitten nu boven de 7000 leden! Onze ledenservice, juristen en belangenbehartigers hebben nóg meer professionals in de culturele en creatieve sector hulp kunnen bieden dan voorgaande jaren. 
• Dit jaar hebben we hard gewerkt aan een nieuwe website waarop al onze informatie beter vindbaar is. 
• We zijn vorige week verhuisd naar Sarphatistraat 370 in Amsterdam De dozen zijn zo goed als uitgepakt, dus we zijn weer helemaal klaar voor bezoek. 
• We introduceren de nieuwe voorzitter van ons bestuur, Manu van Kersbergen! Na 10 jaar is het helaas tijd om afscheid te nemen van Jurre Schreuder als voorzitter, maar we hebben er alle vertrouwen in dat Manu met zijn frisse blik en expertise onze organisatie met hetzelfde enthousiasme verder zal leiden.

Tot 2025!

We willen je bedanken voor jouw steun en vertrouwen in de Kunstenbond – dankzij jou hebben we deze mijlpalen kunnen bereiken! We blijven ons ook in de toekomst inzetten om het beste voor jou en andere werkenden in de culturele en creatieve sector te betekenen. 

In 2025 blijven we strijden voor eerlijke beloning, betere contracten, meer zekerheid en een veilige, inclusieve werkomgeving. Heb je ideeën of kunnen we je ergens mee helpen? Laat het ons weten, we horen graag van je. Voor nu wensen we je een fijne jaarwisseling en een gelukkig nieuwjaar!