De rechtszaken betreffen aanklachten tegen platenmaatschappijen Universal Music en Armada, ingediend door Kunstenbond en BAM! Popauteurs namens verschillende artiesten. De aanklacht richt zich op rechtvaardigheid voor muzikanten: muzikanten verdienen eerlijke compensatie en controle over hun eigen creaties.

Eerdere gesprekken tussen de partijen hebben niet geleid tot een herziening van de vergoedingen. Wij vinden dat de huidige contracten oneerlijke afspraken bevatten over de verdeling van inkomsten uit online muziekexploitatie en willen daar verandering in brengen.

Het is op dit moment gebruikelijk dat artiesten maar 6-12% van de opbrengsten van muziekstreaming krijgen, de rest gaat naar platenmaatschappijen. De artiesten vinden dat ze hiermee een te lage vergoeding krijgen voor het werk dat ze hebben geleverd. En dat zijn wij met ze eens.

Wij vinden dat 50% een redelijke verdeling zou zijn. Dit komt ook naar voren in de rechtszaak van de Britse artiest Four Tet, waarbij platenmaatschappij Domino Records uiteindelijk erkende dat de artiest 50% van de opbrengsten verdiende, en de rechtszaak van de Amerikaanse rapper Eminem, waarbij de moedermaatschappij van Universal Music in de Verenigde Staten veroordeeld werd tot een 50% verdeling van haar inkomsten over de digitale verspreiding van zijn muziek.

Als een artiest getekend is bij een platenmaatschappij, dan regelt de platenmaatschappij dat de muziek van de artiest op streamingdiensten beschikbaar is. Het geld dat wordt verdiend met het streaming van de muziek wordt dan door de streamingdienst aan de platenmaatschappij betaald. In het contract tussen de platenmaatschappij en de artiest is afgesproken welk percentage van die streaminginkomsten naar de artiest gaat, en welk deel de platenmaatschappij houdt. Over dat laatste deel gaat het in deze rechtszaken: wij vinden dat in veel gevallen platenmaatschappijen te veel geld inhouden. Wat in deze rechtszaken nog buiten beschouwing blijft, maar wat voor de dagelijkse realiteit van artiesten wel van belang is: er wordt door de streamingdiensten sowieso al relatief weinig geld uitbetaald per stream. Als de platenmaatschappijen daar nog een groot deel van pakken, blijft er voor de artiest amper iets over.

De huidige rechtszaken gaan over de contracten van Arriën Molema (Room Eleven), Henk Westbroek, Marinus de Goederen (a balladeer) en Martijn Schrader (Manifesto/Collective Sound Members).

Een van de belangrijkste speerpunten voor de Kunstenbond is dat we willen dat alle culturele en creatieve professionals eerlijk betaald worden. Oneerlijke afspraken over de verdeling van inkomsten van muziekstreaming willen we dus aanpakken, want artiesten verdienen een redelijke vergoeding voor hun werk. We hopen dat de rechter ons in het gelijk stelt en dat er een herziening komt van de vergoedingen voor artiesten. Dit kan ook belangrijk zijn voor andere artiesten die in hetzelfde schuitje zitten, omdat zij zich dan ook daarop kunnen beroepen (er wordt dan, in juridische termen, een precedent geschept). Op die manier kan het leiden tot een bredere herziening van contracten en een eerlijkere verdeling van inkomsten uit streamingdiensten in de gehele muziekindustrie. Daarnaast hopen we dat meer artiesten zich bewust worden van het belang om vanaf het begin goede afspraken te maken met hun platenmaatschappij. Als beginnend artiest kan het imponerend voelen om met een platenmaatschappij in gesprek te gaan, je bent immers ook blij dat je muziek door hen serieus genomen wordt. Toch is het altijd een goed idee om je contract te laten screenen door iemand met juridische kennis. Zowel bij de Kunstenbond als bij BAM! Popauteurs werken verschillende juristen en advocaten die veel ervaring hebben met muziekcontracten. Zij screenen regelmatig de contracten voor leden op de redelijkheid van de afspraken.

Het is mogelijk dat sommige artiesten bang zijn voor blacklisting (het terechtkomen op een zwarte lijst waardoor je geen platencontract meer kunt afsluiten) en daarom niet publiekelijk durven te klagen over oneerlijke contracten. Dit maakt het lastig voor individuele artiesten om verandering te eisen. Daarom hebben wij het initiatief genomen voor de rechtszaken, in de hoop dat deze voor artiesten onwenselijke situatie doorbroken kan worden.

Voor deze rechtszaken slaan de Kunstenbond/Ntb en BAM! Popauteurs de handen ineen, om samen te strijden voor een betere en eerlijke vergoeding voor artiesten. De Kunstenbond zet zich als vakbond in voor eerlijke betaling, goede contracten, meer zekerheid en een veilige werkvloer voor iedereen die werkt in de culturele en creatieve sector – zowel werknemers als zzp’ers. Dit doet de Kunstenbond door collectieve onderhandelingen met werkgevers en opdrachtgevers, politieke lobby en individuele juridische en bedrijfskundige ondersteuning. Binnen de Kunstenbond zijn in de Ntb/vakgroep Muziek de muziekleden vertegenwoordigd. BAM! Popauteurs is een beroepsvereniging die artiesten, songwriters en producers van alle popgenres – van dance tot hiphop, indie, het levenslied en rock – in Nederland vertegenwoordigt en die lobbyt voor eerlijke vergoedingen, voor een veilige werkomgeving en voor betere arbeidsvoorwaarden voor culturele zzp’ers. Bij BAM! Popauteurs kun je als lid o.a. terecht voor juridisch advies, hulp bij subsidieaanvragen, netwerkmogelijkheden en creatieve ontwikkeling door middel van writing camps en residenties.

De Kunstenbond en BAM! Popauteurs trekken vaker samen op voor eerlijke tarieven voor muzikanten en voor eerlijke vergoedingen vanuit het auteurscontractrecht. We werken daarvoor bijvoorbeeld samen binnen de Creatieve Coalitie en bij de Ketentafel Popmusici. Gezamenlijk hebben we ook afspraken gemaakt voor een minimumtarief voor optredens van musici op radio en tv bij de publieke omroep.Samen staan we sterker in het behartigen van de belangen van culturele en creatieve professionals, en artiesten in het bijzonder. Sluit je ook bij ons aan, zodat we een nog sterkere positie hebben in de onderhandelingen voor eerlijke vergoedingen voor het werk van makers.

De dagvaardingen zijn uitgebracht op maandag 9 september en de rechtszaken zullen op woensdag 9 oktober bij de rechtbanken gaan lopen.