Lisa Schamlé is beeldend kunstenaar, theatermaker/performer en voormalig lid van het performancecollectief La Isla Bonita. Haar werk bestaat uit installaties die fotografie, beeldende kunst en performance naadloos met elkaar verweven. Zo probeert ze de grenzen van zowel beeldende kunst als theater te verleggen.

Hoi Lisa, waar kunnen we jou en je werk van kennen?
“Jullie kunnen mij kennen van mijn project My Toe (uncensored), waarbij ik foto’s maakte van mijn grote teen en hiervoor ook een Onlyfans aanmaakte. Of van de voorstellingen die ik maakte met collectief La Isla Bonita. Daarnaast maak ik ook veel posters voor theatervoorstellingen en ben ik werkzaam als freelance acteur in de theatersector.”

Hoe ben je in dit vak gerold?
“Als kind wilde ik altijd al acteur worden. Toen ik dat serieuzer begon te nemen was ik teleurgesteld dat ik daar geen humor in kwijt kon. Voor de toneelscholen moest je serieuze rollen leren en er was nauwelijks ruimte voor humor. Daarnaast was ik als puber dol op fotografie. Ik voelde dat ik moest kiezen tussen fotografie en acteren, maar gelukkig bood de Toneelschool in Maastricht met de richting Performance de mogelijkheid dat te combineren. Ik speelde rollen en maakte daar zelfportretten van. In 2015 ben ik afgestudeerd aan het Instituut voor Performance Kunst in Maastricht.”

Wat maakt jouw beroep zo leuk?
“Dat ik de vrijheid heb om volledig te creëren wat ik wil, zonder dat ik voor een baas hoef te werken. Door fotografie en live performance met elkaar te combineren bewandel ik een uniek pad dat nog maar door weinig mensen is verkend. Het is een weg die ik zelf aan het uitstippelen ben, zonder vooraf aangeduide richtlijnen. Dat voelt bevrijdend, maar het vraagt ook veel energie, omdat ik voortdurend zelf nieuwe stappen moet bedenken en de onzekerheid van het onbekende moet omarmen. Het vereist doorzettingsvermogen om telkens opnieuw mijn eigen koers te bepalen.
In mijn werk onderzoek ik thema’s als vrouwelijke seksualiteit, de politiek van verlangen, body horror, representatie en de genuanceerde aard van afschuw. Deze voelen voor mij ontzettend noodzakelijk, omdat ze raken aan onderwerpen die vaak worden genegeerd, maar die essentieel zijn om bespreekbaar te maken. Dat geeft me kracht en motivatie om door te gaan, zelfs wanneer het uitdagend is.”

Waar put je inspiratie uit?
“Uit alles wat mensen normaal vinden zonder erover na te denken: de onzichtbare norm. Uit popcultuur, films en muziek.”

Welke uitdagingen zijn er in jouw sector en hoe ga je daar zelf mee om?
“Nu ik met mijn eigen, autonome werk bezig ben bestaat het ontwikkelen van een nieuw project voor 75 procent uit achter de computer zitten en 25 procent uit het daadwerkelijke maken. Ook werk ik als freelance acteur, maar nu ik 34 ben heb ik geen opdrachten meer. Dit komt deels doordat er gewoon nog steeds weinig werk is voor vrouwen in mijn leeftijdsgroep, maar ook omdat mijn kracht in humor ligt en er simpelweg weinig klussen zijn voor grappige vrouwen. Ik ken veel vrouwelijke acteurs van in de dertig die ontzettend getalenteerd zijn en toch zonder werk thuiszitten.”

Wat denk je dat het belang kan zijn voor jou en anderen in jouw sector om zich te organiseren, in een vakbond of beroepsorganisatie bijvoorbeeld?
“In de creatieve sector lossen we problemen vaak onderling op, zonder duidelijke regels of structuren. Maar sinds de #MeToo-beweging is het duidelijk geworden dat er juist binnen die creatieve vrijheid afspraken en grenzen moeten gelden. Er is wijdverspreid machtsmisbruik aan het licht gekomen en ook dat die zogenaamde vrijheid vaak alleen geldt voor een selecte groep. Dit kan als acteur of kunstenaar verwarrend en machteloos aanvoelen, vooral omdat er simpelweg weinig geld te verdelen is. De schaarste leidt tot grote concurrentie, waarbij mensen vaak akkoord gaan met slechte werkomstandigheden: er staat altijd iemand klaar om jouw plek in te nemen.

Door je te organiseren creëer je openheid en bewustzijn over deze problemen binnen de creatieve vrijheid. Dit is essentieel om machtsmisbruik tegen te gaan en een gezondere werkomgeving te waarborgen. Samen, als groep, hebben we ook de macht om verandering te bewerkstelligen en een eerlijke behandeling voor iedereen te eisen.”